Jul 31, 2007

उलटे जगा !

नाही, कृपया गैरसमज करुन घेऊ नका.
'किंग सोलोमन्स माईन्स' मधल्या त्या वन्य जमातीसारखं झाडाला लटकून "उलटे" जगा असा अर्थ अभिप्रेत नाहीये..

किंवा ही क्षुद्र मानवयोनी त्यागून 'वेगळ्या' जगात प्रवेश करुन तिथल्या पद्धतीप्रमाणे 'लटका' असही म्हणायचं नाहीये..


आता असं बघा,
"आत्ता तर शहात्तरावं लागलयं, अजून काही वर्षांनी येईल समज"
किंवा
"आज शून्य वर्षांचा झालो, आता ह्यापुढे असेल तो बोनस !"


अशासारखी वाक्यं ऐकायला मिळाली तर गोंधळ उडेल ना अंमळ ? हे 'उलटं जगा' मुळे होईल !

तर, उलटं जगा म्हणजे 'लिव्ह बॅकवर्डस' ह्या अर्थी ! अमेरिकेत असताना मला एका फिरंगी सहकाऱ्याने सांगितलेली ही कल्पना.. त्याला त्याच्या मित्राने सांगितलेली ! 'ऐसा होता तो कैसा होता' टाईपच्या ह्या विचाराचा गाभा असा की आपण आयुष्याचे टप्पे उलट क्रमाने जगलो तर ? ...

म्हणजे जन्मल्या जन्मल्या जर्जर वार्धक्य, ती आजारपणं, ते रिकामपणं, त्या संध्याछाया ( काहीतरी बरचं करायचं राहून गेल्याची चूटपूट वगैरे.. ) मग वय वाढेल (?) तसं उलट येत येत पन्नाशी, चाळिशी..

असं करत करत सळसळते (किंवा मुसमुसलेले वगैरे ) तारुण्य... तेव्हा प्रेमात पडणे (नि उभं राहणे, पुन्हा पडणे वगैरे)

आणि..

आयुष्याच्या अगदी शेवटचा टप्पा म्हणजे बालपणं !!!

तेव्हा एककलमी कार्यक्रम म्हणजे केवळ शिट्या मारणे ! 'करणे' काहीच नाही.. पूर्वी संस्थानिक जसे नुसते 'असायचे'... 'करायचे' काहीच नाहीत तसंच. म्हणजे एकंदर बर्याच लहान मुलांसारखं.. आपल्या अर्ध्या चड्डीला मॅचींग टी-शर्ट कुठला वगैरे भानगडी इतरानी सांभाळाव्यात.. आपण असेल त्या कपड्यात (नाहीतर तसंच !) फिरत रहायचं चकाट्या पिटत..

मस्त ना ?

मला तर कल्पना एकदम आवडली.. आधी ताटातला नावडता पदार्थ (उदा. 'सोप्प्या पाककृती' तून बघून, खूप कष्ट घेऊन केलेली एखादी भयप्रद भाजी वगैरे) एकदाचा संपवून, मग चढत्या क्रमाने उत्तमोत्तम पदार्थांचा चवीने आस्वाद घेत अगदी शेवटी अत्यंत आवडता (गोड) पदार्थ खावा तसंचं काहीसं !

आयुष्याच्या शेवटी नो चिंता, नो डेडलाईन्स, नो जबाबदारी, नो ऑफिस, ना खंत ना खेद.. फक्त शिट्या मारणे ! आनंदात बागडणे !

नाहीतरी म्हातारपणं म्हणजे दुसरं बालपणं असं म्हणतातचं ना, पण ते खरखुरं बालपणं असलं तर काय मज्जा ना.. म्हणजे कुठल्याही गोष्टीला उशीर होतोय म्हणून पळापळ चाललेली नाहीये (असलीच तर दुसर्यांची .. आपण निवांत !) , आपल्या वाह्यात गोष्टींचे कौतुक होतयं ("आमच्या वरचे आजोबा कसे शिंकतात ह्याची इतकी छान नक्कल करतो ना.. दाखव रे !") , आपली काळजी मायेने आणि उत्साहाने घेतली जाते आहे, आवडते पदार्थ आणि खेळणी कमीअधिक प्रमाणात कांगावा करुन पदरात पाडून घेता येत आहे वगैरे..

ही फॅन्टसी प्रत्यक्षात आली बरीच उलथापालथ होईल ना ? वय ठरवण्याचीही पद्धत ठरवावी लागेल.. म्हणजे त्या वर्षीच्या सरासरी आयुष्यमानानुसार जन्माच्या वेळी एक वय ठरवायचे (उदा. ८०) आणि मग कमी करत करत शून्यावर आणायचे. मग उणे एक, उणे दोन असे मोजत रहायचे. हाच तो बोनस !

आपण तरूण असताना मुलं होतील ती म्हातारी ('दुसरे बालपण' फेम) ! त्या 'चिमुकल्यां' ची आपण वेगळ्या प्रकारे काळजी घ्यायची.. पण त्यांच्या उपजत अनुभवाचा (!) फायदा मात्र त्याना आणि आपल्याला होणार.. आपण लहान झालो की ते तरूण होणार आपली काळजी घ्यायला.. आणि तेव्हा त्यांच्या मुलांचे म्हणजे आपल्याच नातवंडाचे पांढरे केस पाहून आपल्याला गंमत वाटेल !

आता काही अनुत्तरीत प्रश्न आणि मुद्दे आहेतच ह्या फॅन्टसी मधे.. पण आज जरी ही फक्त कल्पना असली तरी काही सांगता येत नाही ! अनेक अद्भुत कल्पना विज्ञानाच्या सहाय्याने प्रत्यक्षात आल्या आहेत, येत आहेत.. कुणी सांगाव, ह्या धर्तीची कल्पना कुणीतरी राबवेलही अमुक एक वर्षांनी !

तर तोपर्यंत तरी 'सुलटच' जगूयात !!! :)




Jul 12, 2007

कोडे - अजब यंत्र !

एक यंत्र आहे (मशीन ! मशीन ! )
मी त्या यंत्रावर १२० असा काऊंटर देतो (enter करतो).
(म्हणजेच मी त्या यंत्राला १२० 'युनिट्स' काहितरी काम करायला सांगतो आहे. बरोबर ?)
तर मग ते मशीन थोडा वेळ चालते. आणि बंद होते.
आत दुसऱ्या वेळी मी ९० 'युनिट्स' असा काऊंटर enter करतो..
आश्चर्याची गोष्ट अशी की ९० हे १२० पेक्षा कमी असूनही दुसऱ्या वेळी ते यंत्र जास्त काम करते.

हे कसे काय ???


उत्तर इथेच सांगा किंवा मला इथे धाडा : rahulphatak28@gmail.com
अर्थातच ज्याना डोके चालवायचे असेल त्यानी कॉमेन्टस बघू नका :)

टीप : 'counter' आणि 'Units' ह्याना मराठी प्रतिशब्द आधी वापरून मग कंसात इंग्लिश शब्द द्यायला आवडले असते पण नेमके शब्द पटकन सुचले/सापडले नाहीत. (कोडे तुम्हाला घालायची घाई !!! :) )

Jul 7, 2007

चल धन्नो !

चल धन्नोऽऽऽऽ ! आज तेरी बसंती की इज्ज्त का सवाल है !!!

‘शोले’ किती वेळा पहिला ? गणती नाही ! किती वेगवेगळ्या प्रकारे त्याचा विचार केला ? मोजदाद नाही ! एक वेळ अशी होती (कदाचित आजही) की संवादाशिवायही असलेला तुकडा काही सेकंद ऐकवला (ध्वनी / पार्श्वसंगीत) तरी मी सीन कुठला ते सांगू शकत असे..

तो शेवटी एक चित्रपट आहे, एक व्यावसायिक चित्रपट आहे .. आत्यंतिक यशस्वी, एक वेगळेच वलय असलेला, पुन्हा न होऊ शकणारा पण तरीही शेवटी एक चित्रपट आहे !

आफ्टर ऑल इट्स अ मूव्ही ! तरीही …

तरीही... एका मोठ्या क्लायमॅक्स ची सुरुवात होताना ..
म्हणजेच बसंती गावाबाहेर वीरुची तळ्याच्या काठी वाट पहाताना गब्बरच्या टोळीतले डाकू तिला गाठतात तेव्हा ..
जेव्ह्या त्यांच्या अभद्र प्रतिमा तळ्याच्या पाण्यात उमटलेल्या दिसून वीरुच्या स्वप्नात रमलेल्या तिला खाडकन जाग येते तेव्हा …
आणि लगबगीने ती तिच्या टांग्याच्या दिशेने पळते तेव्हा ..
आपल्या लाडक्या धन्नो घोडीवर चाबूक चालवून ती तिला साकडं घालते तेव्हा …

टु बी प्रिसाईज,

ती जीवाच्या आकांताने ‘चल धन्नो, आज तेरी बसंती की इज्जत का सवाल है !’ म्हणते तेव्हा …

तेव्हा… प्रत्येक वेळी ... माझ्या डोळ्यात सटकन पाणी येतं ! हाताच्या मुठी वळल्या जातात .. ‘रौंटे खडे हो गये’ असा काहीतरी अनुभव येतो .. दर वेळी तशाच अंगाला झिणझीण्या येतात आणि मी आर. डी. च्या पार्श्वसंगीतात थडथडणारा पं. सामताप्रसाद यांचा तबला ऐकू लागतो .. श्वास रोखून तो पाठलाग पाहू लागतो !

नाऊ प्लीज ! डोन्ट गेट मी रॉंग ! लाऊड, बटबटीत अतिप्रंसग किंवा हिंसा हे खोटे आहेत, चित्रपटाचा भाग आहेत हे उमजण्याच्या वयानंतर प्रगती करत करत आता मी शांतपणे चॅनल चेंज करुन त्या प्रसंगापासून ‘डिटॅच’ होऊ शकतो ! (आणि ह्याउलट म्हणजे मी(ही) पहायच ते आणि पहायच तेव्हा पहातोच ! हिडीसपणा आणि कल्पना दारिद्र्य नसलेले उन्मादक गाणे किंवा प्रसंग हिंदी चित्रपटाच्या चौकटीचा भाग म्हणून काहिही वावगे न वाटता इतर कुणाहीप्रमाणे एन्जॉय करतोच ! )

तर मग हाही हिरॉईनच्या पाठी गुंड लागणे (आणि बहुतेक वेळा योग्य वेळी हिरो येणे) हा बराचसा 'घिसापिटा'च प्रसंग ना ?
पण मग ह्याच प्रसंगात झिणझिण्या येण्यासारखं असं काय आहे कळत नाही ! काहीतरी आत होतं हे खरं ! आणि प्रत्येक वेळी का ?

हेमा मालिनी बसंतीच वाटते म्हणून ?

का अधाशी, रानटी डाकू तिच्या मागे लागल्याची 'नॅचरल रिऍक्शन' म्हणून ?

का मेलोड्रॅमॅटीक, स्टाईलाईज्ड आणि तरीही अतिशय जमून गेलेल्या प्रसंगाला नकळत दिलेली दाद म्हणून ?

हे सगळ आहेच ! नक्कीच !

पण कदाचित अजून काहितरी असतं / आहे ह्या प्रसंगात, जे दर वेळेला भिडतं !

चल धन्नो !!! येस ! तो आक्रोश ! तोच बरचं काही सांगून जातो.

ती हाकच सांगते की बास ! दॅट्स इट ! धिस इज ‘द’ मोमेन्ट !

धन्नो ! ‘भाऽऽऽग’ !

अगं माझ्या पाठी हे लांडगे लागलेत ! तुला आजवर आपल्या हाताने मोठं केलं, ओला चारा खाऊ घातला, मायेने कुरवाळलं ! आज आत्ता त्या सगळ्याच मोल मला हव आहे.. माफ कर मला अशी वसुली केल्याबद्दल ! पण काय करु ? आज पायाखालची जमीनच सरकली आहे.. आज तेरी बसंती की इज्जत का सवाल है !

कदाचित प्रत्येकाच्या आयुष्यात असा प्रसंग येतो ! आर या पार ! हे हे... ते ते... अजूनही काही काही.. सगळं सगळं केलं .. कष्ट उपसले, डोक चालवलं, काळजी घेतली, नियम पाळले … त्याचं फळ आत्ता, ह्या क्षणी हवय ! नाहीतर सगळ व्यर्थ !

बसंती फाटलेल्या आवाजात चित्कारते: 'भाऽऽग' !!!

विचार करु नकोस धन्नो, विश्वास ठेव माझ्यावर आज समरप्रसंग आहे.. पळत सुट बेफाम ! रस्ता जाईल तिथे ! वाट फुटेल तिथे ! दगड धोंडे, काटेकुटे ह्याची पर्वा न करता, उर फुटेपर्यंत फक्त पळत सुट ! तुझ्या मालकिणीची अब्रू धोक्यात आहे ! ह्या पेक्षा मोठ कारण तुला काय हवयं ? आज तेरी बसंती की इज्जत का सवाल है !

धन्नो मन लावून धावू लागते… तिच्या नालेला ठेचाळत मागे जाणाऱ्या एकेका दगडाकरता एकेक मात्रा मोजत तबला थिरकु लागतो !

ते आहेतच मागे ! आता ही कुठे जाते ? हीला गाठायचीच आणि सरदाराला खूश करुन टाकायचे ह्या मस्तीत, ह्या जिद्दीने घोडेस्वार मागे लागलेलेच असतात.. टांग्याला हात घालायचा प्रयत्न करत .. एक तर पोचतोही टांग्यात .. पण बसंती प्रसंगावधान राखून टांग्याच्या एका बाजूचा दिवा त्याच्या टाळक्यात हाणते ! तो घरंगळतो बाजूला …

पाठलाग चालूच आहे !

अजून संकट सरलेलं नाही .. श्वास आहे तोपर्यंत धावायच आहे धन्नो ! माझ्याबरोबर टांग्याचं ओझ वहात, मागे घोड्यांवर बसलेल्या जनावरानां मागे टाकायच आहे… माझा वीरु येईलच तोपर्यंत ! (तो निघालाही आहेच ! धनगर पोराने दाखवल आहे त्या दिशेला .. ज्या दिशेला टांगा आणि त्या मागून घोडेस्वार गेले आहेत ! झपाट्याने झणाणणारं गिटार वाजतय … मनाला थोडी आश्वासक वाटणारं.. उभारी देणारं .. पण, तरीही शेवटी धोक्याचं संगीत मिसळतय त्यात … )

इकडे धन्नो धावत्ये .. सर्व शक्ती एकवटून धावत्ये !

आणि … एका खडकाला आपटून टांगा कलंडतो .. टांग्यापासून सुटून धन्नो पुढे जाते !
पण तिचं भान सुटलय !!! डोक्यात एकच लक्ष्य त्या मुक्या जनावराच्या … धावायचंय ! मालकिणीला सोडवायचयं ! आणि त्यासाठी … धावायचयं !

ह्या एकाच वेडाने संमोहीत झाल्यासारखी बिचारी धन्नो धावत पुढे निघून जाते ! तिला हे जाणवतंच नाही की आता तिचं धावण व्यर्थ आहे.. तिला दूर जाताना पाहून तस्सच काळजात चर्र होतं दर वेळेसारखं...

आणि जणू काही हा नव्यानेच धक्का बसल्यासारखा मी उदास होतो ! ‘भाऽऽग’ च्या वेळी आलेल्या झिणझिण्या अजून गेलेल्या नसतात !


...

आणि मग काही वेळाने मी वास्तवात परत येतो ..

ओह येस.. अफकोर्स, आफ्टर ऑल इट्स जस्ट अ मूव्ही !!!